Terugblik op ruim 46 jaar in het onderwijs: 'het is een prachtig vak!'

“Voor mijn gevoel is mijn lange loopbaan voorbij gevlogen en om eerlijk te zijn was ik graag nog even doorgegaan. Bij de start kreeg ik van mijn oom, onderwijsmens in hart en nieren, een beeldje: een ‘kinderkopje’. Ik was net 19 jaar oud en vroeg me af of ik het wel mooi vond. Het kindergezichtje stond symbool voor de leerlingen die ik les zou geven. Er zat symbolisch ook een pittige opdracht bij: zorg voor goed onderwijs aan de leerlingen en geef goede leiding aan een team. Aan dat laatste had ik nog nooit gedacht, maar mijn oom had een vooruitziende blik.

Naast het lesgeven ging ik orthopedagogiek studeren. Ik sparde toen vaak met mijn oom over ontwikkelingen in het onderwijs en mogelijkheden binnen de zorg. Toen hij een keer zei, dat ik een breder zicht had op het geheel dan hij, geloofde ik hem eigenlijk niet. Wat een compliment en dat van iemand met zoveel onderwijservaring.

In de loop der jaren ben ik het beeldje steeds meer gaan waarderen. Vooral na de overstap van lesgeven naar leidinggeven aan een team. Mijn oom heeft dus gelijk gekregen. Het beeldje verhuisde mee naar mijn werkkamer op school. Regelmatig nam ik een moment van reflectie als ik ernaar keek. Dit hielp mij vaak om weloverwogen keuzes te maken om het doel van de school verder te kunnen brengen.

Het grootste gedeelte van mijn carrière werkte ik in het regulier onderwijs. Ik heb lesgegeven aan kleuters, maar ook aan tieners in groep acht en aan pabo-studenten. Uiteindelijk kwam ik in de directie terecht. Vanuit mijn zorgkant gaf ik richting aan veel ontwikkelingen binnen school in het kader van passend onderwijs. Mijn opleiding als mediator was vaak helpend bij lastige situaties om vernieuwingen te bereiken.

Uiteindelijk lonkte 16 jaar geleden een vacature bij Kentalis-voorganger Viataal. Ik kreeg de baan in het praktijkonderwijs (vso) voor dove en slechthorende leerlingen. Daar moest ik de Nederlandse Gebarentaal voor leren en ik denk met warme gevoelens terug aan het samen oefenen met mijn moeder. Ik moet eerlijk bekennen dat het ik liever beter had gekund, ondanks de behaalde diploma’s en het vele oefenen. Maar communicatie is meer dan gebaren alleen. Daar heb ik veel over geleerd van mijn dove collega’s. Dit besef was voor mij ook belangrijk om de ontwikkelingen richting inclusiever onderwijs vorm te geven.

Vorig jaar september opende onze nieuwe school in Zaltbommel voor slechthorende en dove leerlingen. We werken daar samen met het letterlijk naastgelegen regulier voortgezet onderwijs. Het kwam in razend tempo voor elkaar, mede door de steun en kennis van de raad van bestuur, van alle collega’s in het team en van de ondersteunende afdelingen. Dat maakt me trots. Er is inclusiever onderwijs met veel keuze in opleidingsmogelijkheden en het behoud van een eigen gebarende omgeving voor onze slechthorende en dove leerlingen. Zo kunnen zij optimaal groeien naar een mooie vervolgplek in de maatschappij.

Nog voor de opening van Zaltbommel ben ik voor de allerlaatste opdracht in mijn loopbaan gevraagd om vso-school Kentalis de Marwindt voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) te begeleiden naar opheffing van de school. Gezamenlijk hebben we – leerlingen, ouders en team - het proces van afscheid doorgemaakt. Door leerlingen, ouders en medewerkers mee te nemen in de focus gericht op nieuwe kansen en mogelijkheden in een nieuwe veranderde toekomst, bleek het verschil niet zo groot te zijn, alleen anders. Wat doet het goed om te horen dat er nu zoveel positieve ervaringen zijn van de TOS-leerlingen door de overstap naar meer inclusiever onderwijs.

Tijdens een laatste symposium dat ik bezocht, volgde ik lezingen van jonge mensen over dienend leiderschap. Ik zat tussen 1300 collega-leidinggevenden stil te genieten van de wijsheid en evolutie in ontwikkelingen. Het gaf mij een het gevoel van: ‘ik ben in al die jaren met mooie aspecten van leiderschap bezig geweest’ en ‘wat een wijsheid bij deze jonge mensen’. Ik zag de knipoog van mijn oom voor me.

Nu zijn we ruim 46 jaren verder. Nog altijd draait het er binnen het onderwijs om dat we willen dat leerlingen en cliënten het beste uit zichzelf weten te halen, regulier of anders. In deze snel veranderende wereld hebben leerlingen daarin een hele opdracht. Gelukkig biedt ons onderwijs een rijke omgeving met nieuwe en uitdagende en steeds meer inclusievere mogelijkheden, gericht op autonomie en zelfverantwoordelijkheid.

Als je in het onderwijs werkt, mag je dit proces begeleiden. Wat een prachtig vak. Iedere dag weer de uitdaging om in te spelen op wat er echt nodig is, gericht op een mooie toekomst voor de leerling. Dat heeft mij altijd energie gegeven.

Voor mij is dit nu binnen Kentalis voorbij. Als lid van de raad van toezicht van acht basisscholen kan ik nog meedenken over onderwijs en hoef ik mijn passie gelukkig nog niet helemaal los te laten. Daarnaast ga ik wat meer ruimte nemen voor mijn hobby’s. Ik zeg aan iedereen dank voor de fijne samenwerking. Samen staan voor Kentalis, doet onze leerlingen, cliënten maar ook onszelf goed. Daar zal ik met warmte en plezier aan terugdenken.