‘Ik denk niet in gedragsproblemen, maar in mogelijkheden om een kind verder te brengen’

Foto van Annet Brinksma

Annet Brinksma is 50 jaar en werkt sinds schooljaar 2021-2022 bij Kentalis Signis Amsterdam, speciaal onderwijs voor dove en slechthorende kinderen. ‘’Naast doof- en slechthorendheid speelt op deze school ook gedragsproblematiek. Ik zie dat niet als probleem, maar als uitdaging om elk kind uit mijn groep stappen vooruit te laten zetten’’.

Als juf in de wieg gelegd

“Toen ik acht was, riep ik al dat ik juf wilde worden. En dat is gelukt; de PABO heb ik vlot doorlopen. Ik heb op een aantal basisscholen in het regulier onderwijs gewerkt, waar ik veel ervaring opbouwde. Op een gegeven moment voelde ik me daar meer ‘politie-agent’ die een groep in toom moest houden, dan dat ik de kinderen echt iets kon leren. Toen ben ik me gaan oriënteren op iets anders binnen onderwijs. Ik kende een directeur van een basisschool in het speciaal onderwijs, die mij wel eens had zien lesgeven. Zij vroeg mij of ik op haar school in Almere wilde komen lesgeven. Het leek me eerst niet aanlokkelijk, maar ik wilde graag weg uit het regulier onderwijs. Dus ik solliciteerde, werd aangenomen en ging kinderen lesgeven die in het regulier onderwijs niet mee konden komen.

Een kloppend wensenlijstje

Het pakte heel goed uit: ik vond het meteen interessant en uitdagend! Het waren kinderen met diverse leer- en gedragsproblemen; denk bijvoorbeeld aan autisme en ADHD. Heel breed dus en ingewikkeld, maar tegelijkertijd uitdagend. Ik heb daar veel geleerd en negen jaar met veel plezier gewerkt. Toen verscheen cupido en verhuisde ik voor mijn nieuwe liefde naar Amsterdam. Zes jaar heb ik op een basisschool voor speciaal onderwijs in Amsterdam gewerkt, waar het me uiteindelijk niet meer zo beviel door verschillende randvoorwaarden die niet goed geregeld waren. Mijn partner hield me een spiegel voor: hij zag me bijna dagelijks chagrijnig naar mijn werk gaan en dat is niet goed. Toen heb ik vanuit al mijn ervaringen een lijstje gemaakt van wat ik wel én juist niet in een nieuwe baan zocht. Met dat lijstje in de hand ben ik flink gaan solliciteren en na een aantal gesprekken bij andere scholen in het SO, kwam ik op gesprek bij Signis Amsterdam. Na dat gesprek kon ik al mijn pluspunten van het lijstje afvinken en kon ik snel een keer meekijken in de dagelijkse praktijk. Ik was meteen onder de indruk van de passie waarmee op deze school les wordt gegeven en zo kwam het dat ik werd aangenomen. Ik had nul ervaring met Nederlandse Gebarentaal (NGT), dus dat was wel spannend. Wel is taal op zich echt mijn ding, dus ben ik bij Kentalis op mijn plek én aan het goede adres. Want bij Kentalis draait het natuurlijk om taal en communiceren, in welke vorm dan ook. 

Opgebloeid

Ik werk hier nu 3,5 jaar en ik kan zeggen dat ik hier helemaal ben opgebloeid; ik heb het vanaf dag één erg naar mijn zin. Niks wist ik vooraf over dovenonderwijs of gebarentaal, maar je krijgt bij Kentalis goed de kans om te leren. Ook is iedereen bereid om te helpen; je kunt alles vragen wat je wil weten. Ik vond dat leerproces geweldig. Gebarentaal moest ik me echt eigen maken, maar mijn toegevoegde waarde was vooral mijn uitgebreide kennis van gedragsproblemen. Voordat ik startte met groep 7/8 kreeg ik een overdracht met wat er met deze kinderen aan de hand was. Toen dacht ik wel even ‘’mijn hemel, kan ik dat wel’’, zeker omdat ik ook nog niet kon gebaren. Het klinkt misschien een beetje raar, maar toen ik de kinderen op dag één voor het eerst ontmoette dacht ik meteen ‘’oh, is dit het; het valt best mee’’. Al gauw kreeg ik te horen van collega’s dat de groep beter draaide dan ooit, dus dat was een fijn compliment.

Van elkaar leren

Als het om NGT gaat, zie ik mezelf nog steeds als ‘stroeve gebaarder’, maar ik leer nog elke dag bij. Grappig om te zien dat de kinderen het leuk vinden om dat dan weer aan mij te leren. Ik leer hen rekenen en taal en zij leren mij gebarentaal; zo leren we van elkaar. Door mijn duidelijke mondbeeld en dat ik met expressie praat, kan ik toch goed met mijn leerlingen communiceren. De Solo-apparatuur helpt daar natuurlijk ook bij en ik ben ook nog bezig met een cursus gebarentaal via Tyd.nl. Het vierde certificaat daarvoor hoop ik binnenkort te behalen en ik oefen uiteraard dagelijks op mijn werk.

Waarom is Annet een werkheld?

Gek om van jezelf te zeggen waarom je een werkheld bent. Ik denk door mijn enthousiasme en bevlogenheid voor het vak en omdat ik graag blijf leren. Ik help anderen graag en heb een positieve instelling. En omdat ik uit pure passie voor dit werk fulltime werk, ook al ben ik 50 jaar oud; ik ben de enige op school. Verder past structuur en duidelijkheid goed bij mij en niet te vergeten: gezelligheid. Ik ben bijvoorbeeld bezig om af en toe een vrijdagmiddagborrel te organiseren. Ook zit ik in de medezeggenschapraad, weinig mensen vinden dat leuk, maar ik ga daar goed op. Het is boeiend en interessant om mee te praten over dingen die op school gebeuren, over beslissingen die genomen moeten worden. Ik ben heel nieuwsgierig aangelegd, dus ik vind het heel leuk om van tevoren al te weten wat er gaat spelen. Ook noem ik graag dat ik in de ouderbetrokkenheid groep zit. Het is fijn om ouders meer bij de school te betrekken en hen een rol te geven tijdens activiteiten die we voor de kinderen organiseren. Het is ook leuk om in contact te zijn met ouders; ik heb daar op een enkele uitzondering na, heel goede ervaringen mee. Ze zeggen ook geregeld dat ze de communicatie met mij prettig vinden. Jammer dat het meeste contact online is. Dat komt omdat de kinderen uit de wijde omgeving met busjes hier gebracht en gehaald worden, dus je ziet de ouders niet zo vaak. Gelukkig kunnen we met Social Schools als instrument makkelijk en ook persoonlijk met ouders communiceren.  

Voorbeelden stappen vooruit

Het is mooi om te zien als kinderen stappen vooruit maken. Nu heb ik bijvoorbeeld groep 5/6, waarin veel kinderen met gedragsproblemen zitten; uitdagend dus. De directie vertrouwde mij deze groep toe en ik ‘smul er dan van’ om mijn tanden er in te zetten. Door mijn brede ervaring lukt het me vrijwel altijd om zo’n groep lekker te draaien en de kinderen echt aan het leren te krijgen. Ik denk altijd ‘op welke knoppen ga ik drukken bij dit kind om te zorgen dat hij of zij gaat doen wat er moet gebeuren’. Dit schooljaar startte ik bijvoorbeeld met een leerling in de groep die vorig schooljaar regelmatig met stemverheffing ‘liep te dweilen’ over de gang. Het was voor collega’s lastig om daar grip op te krijgen. We zijn nu een paar maanden onderweg met hem en als je dan ziet hoe hij op zijn stoel zit, wat hij doet en hoe hij werkt: dat vind ik fantastisch om te zien. Daar doe ik het voor! Er wordt me vaak gevraagd hoe ik dat voor elkaar krijg. Het zit denk ik gewoon in me. Ik richt me vooral op de executieve functies van een kind, dat is de basis. In het voorbeeld dat ik gaf, benoem ik eerst wat de randvoorwaarden in de klas zijn. Vanuit die regels geef ik dan terug dat ook hij als we aan het werk zijn op zijn stoel moet blijven zitten, net als de andere kinderen. Als hij dat dan doet, prijs ik hem natuurlijk ook de hemel in.

Kom bij Kentalis!

Ik kan het veel leraren aanraden om bij Kentalis te komen werken. Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat je met open armen ontvangen wordt en dat het een heel lerende organisatie is. Ook al weet je nog niets over gebarentaal en heb je nog geen ervaring met dove kinderen. Je wordt hier goed op weg geholpen; daarbij is niets te dol. Op mijn school ervaar ik een goed management; dat is ook heel prettig; je wordt echt ondersteund. Ook is het heel gezellig en positief om in een sociale omgeving zoals Kentalis te werken. Ik heb twee jaar terug bijvoorbeeld iemand aangebracht; een collega van mijn oude school. Ik heb daarmee zelfs een aanbrengbonus verdiend. Mocht je dit lezen en interesse hebben, dan heb ik een tip: denk niet in  gedragsproblemen, maar in mogelijkheden. Bedenk goed wat je met een kind wil en hoe je dat zou kunnen bereiken en vergeet niet om ook de ouders daarbij te betrekken!’’