‘Leerlingen kunnen bij mij hun verhaal kwijt en op adem komen’

“Vier jaar geleden begon ik als ambulant begeleider voor slechthorende en dove kinderen. Daarvoor stond ik jaren voor de klas. Eerst bij Kentalis Martinus van Beek in Nijmegen en daarna bij Kentalis dr. P.C.M Bosschool in Arnhem. Het werk als ambulant begeleider is heel anders. Ik heb echt genoten van het lesgeven en mijn leerlingen, maar het was tijd voor iets anders. Ik bezoek nu reguliere basisscholen in de omgeving van Arnhem om dove en slechthorende leerlingen en hun leerkrachten te ondersteunen. Elke dag is anders en dat vind ik superleuk.

Wanneer een leerling een ondersteuningsarrangement krijgt en dus recht heeft op ambulante begeleiding, start ik met het opstellen van doelen. Deze doelen ontstaan vanuit hulpvragen van de school, leerling en ouders. Zo kan een doel zijn: ‘ik vertel mijn idee in de klas’ of ‘ik weet wat slechthorendheid is en hoe ik hiermee om kan gaan’.

Ik heb gesprekken met de leerling en denk mee met de leerkracht en het schoolteam. Soms vinden leerkrachten het spannend als ik meekijk in de klas, maar dat is echt niet nodig. Ik ben er niet om te controleren of te oordelen, maar juist om sámen te zoeken naar wat werkt voor deze leerling. Ik begrijp ook dat je nog veel meer leerlingen hebt. Soms doen kleine aanpassingen al veel, zoals je les meer visueel maken. Andere leerlingen liften daar ook op mee.

Voor mij is het belangrijk om vooral dicht bij de leerling te staan. Ik merk dat kinderen veel meer voor je openstaan, als je een bondje creëert. Daarom kom ik binnen zoals ik ben, met mijn sneakers aan en werk aan een fijne connectie. Ik wil dat de leerling denkt: ‘Hey, daar is Marieke. Fijn! Dan kan ik even ademhalen en vertellen waar ik tegenaan loop.’

Vaak zie ik slechthorende kinderen struggelen, bijvoorbeeld met hun energielevel. Ook schamen ze zich soms voor hun hoortoestellen en gehoorverlies. Ik wil deze kinderen laten zien: je bent goed zoals je bent. En je gehoorverlies hoort bij jou, maar je bent en kunt zoveel meer dan je denkt. Ik ga heel blij naar huis als ik na een tijdje zie dat een kind zichzelf durft te zijn en bijvoorbeeld trots met mooie glitterhoortoestellen naar school gaat!”

Gehoorverlies betekent zoveel meer dan een hoortoestel dragen. Dat wordt vaak vergeten door de omgeving en de medische wereld. Je moet continu opletten, rondkijken, focussen: Wordt er iets gezegd? Is het belangrijk voor mij? Wie is er aan het woord? Ojee: zij doen iets, heb ik iets gemist? Ook moet je telkens voor jezelf opkomen als je iets niet goed hebt gehoord. Daar moet je best stevig voor in je schoenen staan. Dit alles vraagt heel veel energie.

Verder geef ik trainingen aan schoolteams, leerkrachten, studenten en klasgenoten om hen te laten ervaren hoe het is om gehoorverlies te hebben. Tijdens zo’n scholing zie je mensen struggelen en gedrag vertonen dat heel herkenbaar is voor onze leerlingen. Ze haken af, worden chagrijnig, proberen extra te focussen of worden stil. Zo’n ervaring zorgt meteen voor begrip. Daarom begin ik met zo’n beleving als ik voor het eerst bij een schoolteam kom.

Ik neem het thema gebarentaal ook altijd mee in de begeleiding. Ik vind het belangrijk dat leerlingen weten dat ze die keuze hebben. Ik ben zelf opgeleid als tolk NGT en weet wat een mooie taal het is en wat het allemaal kan geven als je kunt gebaren. Ook qua energie.

Een tolk Nederlandse Gebarentaal inzetten is een recht en ik vind het belangrijk dat we alles aanbieden wat tot de mogelijkheden behoort. Ik zou het erg vinden als leerlingen op een later moment denken; ‘Oh, had ik vroeger maar gebaren geleerd!’. Leerkrachten kunnen ook ondersteunen door natuurlijke gebaren in te zetten zoals; ‘Pak je boek (Marieke gebaart: boek)’. Dat helpt niet alleen onze leerling, maar ook de rest van de klas.

Leerlingen die naar een speciale school van Kentalis gaan, ontmoeten daar dove en slechthorende leerlingen en volwassenen. Op de reguliere school is het lastig om rolmodellen en bondgenoten te vinden. Dat vind ik nog erg zoeken. Soms kennen leerlingen niemand anders die slechthorend of doof is en op tv zie je alleen reclames van hoortoestellen voor ouderen. Dat helpt niet in het vormen van een eigen identiteit waarbij je stevig in je schoenen staat. Daarom geven we ook AJONGH-trainingen. Daar ontstaan vriendschappen voor het leven.

Er is de laatste tijd in de media gelukkig wel steeds meer positieve aandacht voor doofheid - programma’s zoals Hands-up zijn heel helpend. Ook werken we in ons team met een ervaringsdeskundige. Hij ondersteunt in een stukje identiteitsvorming voor onze leerlingen.

Dan heb ik nog niet eens verteld dat ik samen met een collega masterclasses geef aan de PABO van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Door beginnende leerkrachten al mee te nemen in het lesgeven aan deze doelgroep, kunnen we nog meer voor deze leerlingen betekenen.

Daarnaast heb ik een periode voor Kentalis International mogen werken en heb ik reizen gemaakt naar Dubai en Uganda. We gaven daar trainingen over het lesgeven aan dove leerlingen. Heel vet om te merken dat we op andere plekken in de wereld ook collega’s hebben die zoveel liefde voor onze leerlingen hebben.

Kortom; ik heb echt een prachtige baan en ben blij dat ik hier zoveel vertrouwen en kansen krijg.”