Leren omgaan met tinnitus: individueel of in een groep

“We zien graag dat mensen eerst een kno-arts bezoeken, die kijkt bijvoorbeeld of er medische oorzaken zijn”, legt Eleanore uit. “Daarna kun je terecht bij ons audiologisch centrum. De audioloog doet meer onderzoeken, geeft psycho-educatie en bekijkt of er geschikte technische hulpmiddelen voor jou zijn. Dat noemen we technische revalidatie. De volgende stap is dat we bespreken welke vorm van behandeling goed bij jou en je klachten past. We geven individuele behandeling en groepsbehandeling op maat, gebaseerd op cognitieve gedragstherapie en mindfulness based cognitive therapy.”

“Aan het oorsuizen zelf is vaak niets te doen”, legt Marit uit. “Maar je kunt er wel mee leren omgaan, ook al lijkt dat aan het begin moeilijk. Het is bewezen dat mensen veel minder last van tinnitus hebben, als hun stress afneemt. Daarom is acceptatie belangrijk. En dat je er anders over leert denken, zodat het minder bedreigend voelt. Veelvoorkomende gedachten zijn: ‘Ik word helemaal gek van mijn tinnitus’, ‘Wat als het erger wordt’ en ‘Ik kan hier niet mee leven’. Dat verhoogt je stressniveau en helpt dus niet. Je hoeft echt niet positief te gaan denken over je tinnitus. Het hoeft geen vriend te worden, maar wel een bekende kennis in plaats van je grootste vijand.”

“Past een individueel traject het beste bij jou? Dan heb je gesprekken met een gz-psycholoog of een maatschappelijk werker van Kentalis die alles af weet van tinnitus”, vertelt Eleanore. “Sommige mensen vinden al genoeg begrip in hun omgeving of vinden het niet prettig om in een groep te zijn, dan zijn deze een-op-een gesprekken heel geschikt. Er zijn ook mensen die juist lotgenotencontact zoeken. Tinnitus is een heel onbegrepen klacht en het is lastig om uit te leggen hoe het écht is. Je kunt je naasten ‘jouw geluid’ wel laten horen, maar dan weten ze nog niet hoe het voelt als dat geluid er altijd is. Ik hoor vaak mensen zeggen dat niemand je écht begrijpt. Daarom willen ze het graag delen met mensen die ook tinnitus hebben.”

We zijn twee verschillende groepen gestart. “Bij één groep gaat het vooral om het beïnvloeden van de factoren die de ‘tinnituslast’ vergroten”, vertelt Marit. “Welke factoren zijn van invloed op de last die jij hebt van je tinnitus? Denk aan: piekeren, slaapproblemen, somberheid en er steeds op focussen. Die factoren geven stress en verergeren daarom het oorsuizen. Wat kunnen we aan die factoren doen? Daar gaan we aan werken in deze groep, in maximaal acht bijeenkomsten. Je leert ook veel over tinnitus en er is veel ruimte om ervaringen te delen. Ik vind het mooi om te zien dat deelnemers elkaar goed leren kennen en elkaar tips en hoop geven. Zo van: ‘Die paniek heb ik ook gehad, maar dat komt écht goed’. Dat is ook de kracht van deze groep.”

“Bij de andere groep gaan we aan de slag met speciale mindfulness-oefeningen, gericht op het oorsuizen. Dit heet mindfulness based cognitive therapy”, legt Eleanore uit. “De groep is niet zweverig - daar zijn mensen wel eens bang voor als ze mindfulness horen. Je leert in het hier en nu te zijn en niet bezig te zijn met gedachten of ervaringen die te maken hebben met het verleden of de toekomst, zoals ‘Had ik maar oordopjes gedragen’ of ‘Wat als het erger wordt’. Je leert opmerken hoe het echt is en welke gedachten je hebt. Dan weet je ineens: ‘Hey, ik ben aan het doemdenken’. Je gaat ook luisteren naar het oorsuizen om het meer te accepteren. We willen het neutraler maken, zodat je ervaart dat het niet bedreigend is. Voor veel deelnemers werkt dit heel goed. Een deelnemer zei laatst: ‘Het is alsof je een bril draagt. Als je daar steeds op let, zie je ‘m ook alsmaar. Als je er niet op let, merk je niet eens dat je ‘m op hebt.”

Het behandelaanbod voor tinnitus van onze audiologische centra in 's-Hertogenbosch, Arnhem, Almere, Amsterdam, 's-Gravenhage, Eindhoven en Nijmegen is voor alle leeftijden en valt onder de basisverzekering. Je hebt een verwijzing van een (huis)arts nodig. Ook als je last hebt van hyperacusis of de ziekte van Ménière of als je wilt leren omgaan met een verminderd gehoor, kun je bij ons terecht. We organiseren ook informatiebijeenkomst over tinnitus, samen met het Jeroen Bosch Ziekenhuis en Rijnstate Ziekenhuis.