'Het is fijn dat mijn klasgenoten ook goed kunnen gebaren'

Maaike is sinds haar geboorte doof aan een oor en zwaar slechthorend aan het andere, maar de doofheid werd door deskundigen niet opgemerkt. Jolanda: “Ze begon met het dragen van hoortoestellen, maar dat was het. Haar zus was overal heel snel mee, maar Maaike niet. Toen ze op haar derde nog niet liep en kon praten, hebben we haar uitgebreid laten testen.” Uit die testen kwam dat Maaike een ontwikkelingsachterstand heeft. “We zijn toen naar Curaçao geweest voor dolfijnentraining met een logopedist”, vertelt Jolanda. Maaike straalt als ze aan de dolfijnen denkt. “Daar zei ze haar eerste woordjes: mama, papa. Een heel leuk moment natuurlijk.”

Al met al is het voor Maaike’s ouders een hele zoektocht geweest. “Heftig? Ja. Al ga je er ook gewoon in mee, omdat het moet. En ik zeg altijd: Maaike is Maaike, wat er ook uit die testen komt. We weten nu dat Maaike een zeldzame chromosoomafwijking heeft. Die komt eigenlijk niet voor, zeggen ze. En dus weten we ook niet wat de gevolgen zijn en of de doofheid er door komt.”

Maaike’s ouders hebben lang gezocht naar een fijne plek voor hun dochter en bezochten verschillende kinderdagverblijven en scholen. “Vaak deden ze wel wat met gebaren, maar niet genoeg voor Maaike. Toen we bij Kentalis Talent in Vught kwamen, in de klas van meester Frank, dacht ik: ja, dit is het voor Maaike. Overal gebaren, horende en dove medewerkers in de klas, echte aandacht voor het kind. Ook kwam iemand van het audiologisch centrum van Kentalis toen nog in de klas om bijvoorbeeld naar de instellingen van haar hoortoestellen te kijken. We zijn toen ook naar dat audiologisch centrum gegaan om opnieuw naar haar gehoor te laten kijken en deze audioloog zag meteen dat Maaike wél doof is aan een oor en zwaar slechthorend aan het andere. Hij kon haar doorverwijzen naar het ziekenhuis in Nijmegen, omdat ze in aanmerking zou komen voor cochleair implantaten (CI’s). Het was goed om dat eindelijk te weten, maar ook heel jammer dat het zo laat ontdekt werd. Had ze anders ook die ontwikkelingsachterstand gehad? Je weet het niet.” 

Op haar vijfde kreeg Maaike rechts een CI en een jaar later onderging ze opnieuw een operatie voor haar linkeroor. Maaike weet daar niets meer van, maar Jolanda herinnert het zich nog als de dag van gisteren. “Het was héél spannend. Als je gehoorzenuw werkt, en dat kunnen ze testen, kom je in aanmerking voor een CI, maar je weet dan nog niet of je hersenen het geluid ook kunnen verwerken. Het ging harstikke goed; bij het eerste aansluitingsmoment zagen we al reactie en het praten kwam in de periode daarna echt op gang. Ze hoort niet alles, maar wel veel met haar CI’s en ze kletst wat af nu. Wij zeggen vaak: ze moet het allemaal inhalen.”

Maaike zit in groep 6 van Kentalis Talent en vindt het er leuk. “Het is fijn dat er slechthorende en dove kinderen op zitten. Ze kunnen goed gebaren en dat kan ik ook”, vertelt ze. Of ze liever naar een reguliere of speciale school zou gaan, weet Maaike niet zeker. Even twijfelen, maar dan kiest ze toch voor de reguliere school, omdat ze dan niet elke dag met de taxi zou hoeven. “Dan kan je lopend of fietsend naar school en wonen vriendinnen hier. Maar bij de school hier in de buurt kunnen kinderen niet gebaren…”, denkt ze hardop.

Toch is de speciale school voor Maaike nog steeds de beste keuze, vindt Jolanda. “Omdat Maaike niet zo snel is met leren, is een grote klas gewoon veel te druk. Ze zit met zes kinderen in de klas en ze passen hier het lesmateriaal aan aan het kind, dat kan op een reguliere school niet op deze manier. We gaan straks voor een middelbare school wel kijken of regulier misschien mogelijk is.”

Ook al kan Maaike met haar CI’s op veel horen, gebaren blijven thuis onderdeel van ieder gesprek. “Dat gaat vanzelf”, lacht Jolanda. “Ik gebaar soms zelfs tegen andere kinderen. We hebben het allemaal geleerd. Wij, oma en zelfs de oppas. Sommige artsen zeggen dat je geen gebaren meer nodig hebt als je een cochleair implantaat hebt, maar daar ben ik het niet mee eens. Wat als ze kapot zijn? Of als ze ze niet meer op wil? Dan kun je niets zonder gebaren. Laatst zag ik de film Doof Kind, die jongen kiest bewust voor de Dovenwereld. Misschien wil Maaike dat later ook wel. Dat kan dan.” Maaike: “Ik doe ze ook wel uit hoor soms. Als ik moe ben. Dan kan ik een beetje uitrusten. Dan gebaren we ook.”

Andere kinderen stellen best vaak vragen over haar CI’s. Maaike: “Wat is dat ding? Dan zeg ik: Als ik af doe, hoor ik helemaal niets. Als het op is, dan hoor ik je wel.” Ze schaamt zich niet voor haar CI´s, maar ze vindt het soms wel lastig om zich anders te voelen, denkt haar moeder. “Ze zegt steeds vaker dat ze ‘gewoon’ wil zijn, hè Maaike? En ze heeft de laatste tijd vaak woedeaanvallen. Ik denk dat het nu toch wat meer binnenkomt allemaal. Daarom begint Maaike binnenkort met groepsbehandeling na schooltijd. Voor het emotionele gedeelte, om te zorgen dat ze weer goed in haar vel zit.”

“Ik heb kleurtjes voor mijn CI. Blauw, rood en zebraprint”, zegt Maaike ineens. Blauw is haar favoriet. Lekker stoer, want dat is Maaike wel. “Ik ben ook bij de scouting”, vertelt ze trots. Daar heeft ze het naar haar zin, al vindt ze het soms lastig om het aan te geven als ze een opdracht niet begrijpt, weet haar moeder. “Ze proberen er goed rekening mee te houden, maar het moeilijke is dat je niet weet of ze het snapt en of ze het durft te zeggen als dat niet zo is. Dan doet ze niks of iets anders. Ook daar gaat ze bij de groepsbehandeling ook mee oefenen. Gelukkig ziet Maaike heel veel en heeft ze alles in de gaten hoor. Dan kijkt ze goed rond om te zien wat er gebeurt."