Vakken
Onze school richt zich op de cognitieve, sociale en brede ontwikkeling van de leerlingen. Daartoe bieden we een passend aanbod aan dat dekkend is voor de kerndoelen en de referentieniveaus taal en rekenen. Ons aanbod is evenwichtig verdeeld over de leerjaren, sluit aan bij de kenmerken van onze leerlingen en bereidt hen voor op het vervolgonderwijs. Onze school biedt een onderwijswijsaanbod aan dat past bij de wettelijke voorschriften.
Het onderwijsprogramma van onze school kent dus dezelfde vakken als een reguliere basisschool. Wel krijgen de leerlingen de vakken in een ander tempo en op een andere manier aangeboden, passend bij de specifieke onderwijsbehoefte van onze doelgroep.
Naast het aanbod op de leergebieden biedt Kentalis DoetinTaal:
- een leerklimaat dat communicatie en taalontwikkeling stimuleert
- een klimaat dat veiligheid en ruimte biedt om te communiceren en te reflecteren op jezelf en je omgeving
- specialistisch en intensief taal- en leesonderwijs
- aangepaste vormen van instructie om het onderwijs toegankelijk te maken
- specialistische begeleiding bij het bevorderen van de sociale relaties van onze leerlingen en hun welbevinden
- intensieve ondersteuning op het gebied van executief functioneren (onder andere leren leren, plannen en organiseren).
Binnen de hele school gebruiken we extra hulpmiddelen bij het structureren van de dag en het ondersteunen van de communicatie door gebruik te maken van visualisering, time timers, gelaatgerichtheid, gebaren (NmG t/m groep 4), Soundfield en denkstimulerende gespreksmethodieken (DGM).
De lessen 'communicatieve vaardigheden' vormen een specifieke methodiek voor Kentalis DoetinTaal. Daarbij ondersteunt de logopedist de leerkracht en werken zij samen in de klas aan gespreks-, denk- en discussietechnieken bij de leerlingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van Spraakwaterval, Story Grammar training en lessen debatteren.
De volgende programmaonderdelen worden aangeboden. Een uitgebreidere beschrijving van ons leerstofaanbod voor de basisvakken staat per vakgebied beschreven in ons schoolplan en onze groepsplannen (beide documenten kunt u via de leerkracht en/of de directeur opvragen).
Het programma bevat:
- Thematisch werken
- Nederlandse taal
- Mondelinge taal
- Technisch en begrijpend lezen
- Spellen en stellen
- Engelse taal (vanaf groep 5)
- Oriëntatie op jezelf, de mens en de wereld
- Aardrijkskunde
- Geschiedenis
- Natuur (biologie)
- Maatschappelijke verhoudingen (staatsinrichting en burgerschap)
- Verkeer
- Geestelijke stromingen (levensbeschouwing)
- Kunstzinnige oriëntatie
- Handvaardigheid en tekenen
- Muziek
- Nederlandse taal
- Rekenen en Wiskunde
- Bevordering van sociale redzaamheid en gezond gedrag
- Sociale emotionele vorming
- Relaties, intimiteit en seksualiteit
- Psycho-educatie voor leerlingen met TOS (PeTOS)
- Lichamelijke opvoeding
- Bewegingsonderwijs door een vakdocent
- Spelontwikkeling
Naast de inzet van een bewezen effectieve instructievorm (EDI) maken we ook gebruik van structurele inzet van logopedisten in de groep en volgen we de indicatoren van SIMEA. (SIMEA is de landelijke overkoepelende organisatie voor cluster 2 zorg en onderwijs).
Enkele voor ons extra belangrijke vakgebieden worden hieronder toegelicht. De groepsleerkracht kan uiteraard ook een toelichting geven over de rest van ons aanbod.
Geïntegreerd aanbod groepen 1 en 2
De aanpak in de groepen 1 en 2 is erop gericht de voorbereidende reken- en taalontwikkeling te stimuleren, communicatieve vaardigheden uit te breiden, de sociale vaardigheden en de weerbaarheid te verbeteren en de sterke kanten van het kind zo veel mogelijk te benutten.
In de groepen 1 en 2 werken we thematisch en sluiten we hierbij aan bij de schoolbrede thema's. Er komen vaak meerdere vakgebieden gelijktijdig en vanuit de voorbereidende fase aan de orde. Dit heeft te maken met de werkvormen die kleuters nodig hebben om te kunnen leren, namelijk: verschillende vormen van spelen (in speelhoeken, met buiten materiaal en met kleutergymmateriaal), werken met ontwikkelingsmateriaal (constructie, lotto’s, puzzels en dergelijke), werken met materiaal (prikken, knippen, plakken, vouwen enz.) en allerlei kringactiviteiten. Deze werkvormen bieden vele mogelijkheden om verschillende vakgebieden te combineren.
Thematisch werken
Nederlandse taal
Het vakgebied Nederlandse taal krijgt, vanwege onze doelgroep, veel aandacht in ons onderwijsprogramma. We leren de leerlingen taal, zodat ze goed met anderen om leren gaan en effectief leren communiceren. Kinderen hebben taal nodig om de wereld om hen heen goed te kunnen begrijpen. Ook bij de andere vakken zijn lezen/schrijven en luisteren/spreken noodzakelijk. Onze leerlingen komen vaak met een grote achterstand in de taalontwikkeling binnen bij Kentalis DoetinTaal. Daarom wordt er structureel meer onderwijstijd ingezet voor taal. Elke dag starten de leerlingen in iedere groep met lezen in een zelfgekozen boek. Ook wordt er iedere dag door de leerkracht voorgelezen uit een boek dat past bij het thema waaraan gewerkt wordt.
Oriëntatie op jezelf en de wereld /Kunstzinnige oriëntatie
Wij willen onze leerlingen breed ontwikkelen. Bij ons op school worden onder andere de volgende vakken in samenhang met Nederlandse taal aangeboden: aardrijkskunde, geschiedenis, natuur en techniek, geestelijke stromingen, sociale redzaamheid en bevorderen van gezond gedrag. Ook de vakken muziek, drama en beeldende vorming zijn geïntegreerd in dit aanbod. We maken hierbij gebruik van de methode Alles-in-1. Door middel van allerlei werkvormen, waarbij de leerlingen zelf doen en ontdekken, leren de leerlingen nieuwe kennis en vaardigheden, die hen goed voorbereiden op de toekomst. Daarbij kunt u denken aan: hoe gaan mensen met elkaar om, welke rol spelen leerlingen daar zelf in, hoe kunnen ze problemen oplossen en hoe geven ze zin en betekenis aan hun bestaan. Leerlingen oriënteren zich daarnaast ook op de natuurlijke leefomgeving, op verschijnselen die zich daarin voordoen en op de wereld, dichtbij en veraf, toen en nu en maken daarbij gebruik van cultureel erfgoed. Naast de teksten van Alles-in-1 gebruiken we rijke teksten ondersteund door filmpjes om tot beter leesbegrip te komen. Alles-in-1 gaat uit van 20 thema’s. In 5 thema’s per jaar komen alle belangrijke doelen uit de verschillende vakgebieden aan bod. Daarnaast wordt 1-2-3-Zing ingezet bij de muzieklessen.
De Engelse taal
Beheersing van de Engelse taal wordt steeds belangrijker, vanwege de toenemende internationalisering, de groeiende mobiliteit en het veelvuldig gebruik van nieuwe media. Engels is ook binnen cluster-2 een verplicht vak. Omdat TOS-leerlingen vaak moeite hebben om de Engelse taal goed te leren, hebben zij meer tijd nodig om zich deze taal eigen te maken. Wij bieden daarom vanaf groep 5 Engels aan vanuit Alles-in-1.
Werkstukken en spreekbeurten
Vanaf groep 5 maken leerlingen werkstukken en houden ze presentaties. Leerlingen zoeken onder begeleiding van de leerkracht in boeken en op Internet de informatie die ze nodig hebben. Naarmate de zelfstandigheid en de bekwaamheid van de kinderen toenemen, kunnen leerlingen steeds meer thuis het werkstuk uitwerken.
Rekenen/wiskunde
Het uiteindelijke doel van rekenwiskunde-onderwijs is het ontwikkelen van bruikbare kennis en vaardigheden op het gebied van rekenen en wiskunde. Daarbij gaat het niet alleen om het maken van sommen, maar ook om het begrijpen en het kunnen toepassen van rekenwiskundige kennis in allerlei dagelijkse situaties. Het is van belang om te begrijpen welke som bij een situatie past, wat de getallen in die som betekenen, en wat het antwoord betekent. In de groepen 1 en 2 wordt de basis gelegd voor het leren rekenen vanaf groep 3. Er wordt veel aandacht besteed aan het voorbereidend rekenen: zoals het getalbegrip, de rekenbegrippen (meer, minder, etc.) en het tellen. In groep 3 en 4 wordt het rekenen via de schriftelijke methode Wereld In Getallen versie 4 aangeboden. Vanaf groep 5 gebeurt dit digitaal, via de applicatie Snappet. Leren rekenen doet een groot beroep op taalvaardigheden, bijvoorbeeld bij het leren tellen, het hanteren van rekentaal en bij het automatiseren van de aangeleerde kennis. Dit krijgt bij ons op school extra aandacht, soms ook in samenwerking met de aanwezige logopedisten.
Sociaal emotionele ontwikkeling
Het sociaal-emotionele welbevinden van de leerling heeft veel invloed op het totale functioneren. Onze onderwijseenheid besteedt systematisch aandacht aan de sociale en maatschappelijke competenties van de leerlingen zodat zij later optimaal kunnen deelnemen aan de maatschappij.
Leerlingen moeten goed voor zichzelf kunnen zorgen en goed kunnen omgaan met de mensen en de wereld om hen heen (dichtbij en verder weg). De ontwikkeling van de groep en de individuele leerlingen wordt tijdens de groeps-(leerling) bespreking besproken met leerkracht, gedragskundige, logopedist en IB-er. In deze gesprekken worden ook mogelijke aanpakken voor een groep of voor een individuele leerling besproken.
We hanteren daar verschillende methodes/methodieken voor, zoals Kanjertraining en de methode PeTOS (Psycho Educatie). Binnen de lessen PeTOS is er aandacht voor Relaties, intimiteit en seksualiteit en Kriebels in je buik-lessen. Hiermee proberen we onze leerlingen meer inzicht te geven in hun eigen beperkingen (TOS) en hoe zij daar het beste mee om kunnen gaan.
Logopedie
Binnen Kentalis DoetinTaal is logopedie onderdeel van het onderwijsaanbod. De logopedist ondersteunt de leerkracht als spraak- en taaldeskundige in het onderwijs. De logopedist, de leerkracht(ondersteuner) en onderwijsassistent werken nauw samen bij het bevorderen van de spraak- en taalontwikkeling van de kinderen. Ze geven samen de thema’s van Alles-in-1 vorm. Zo zorgen ze voor een inspirerende kennismuur, zoeken en gebruiken ze rijke teksten en stimuleren ze het leesplezier bij de leerlingen.
De leerkracht en de logopedisten werken ook samen aan het uitbreiden van de communicatieve vaardigheden van de leerlingen.
Dit betekent bijvoorbeeld voor de onderbouw dat ze in de groepen 1 – 4 samen de gesprekskring organiseren. Hierbij is het accent gericht op communicatieve redzaamheid en communicatieve vaardigheden van de leerlingen. Op deze manier begeleiden ze gesprekken tussen de leerlingen en creëren ze situaties waarin specifieke taaluitingen geoefend kunnen worden in de klas. Ook het leren vertellen van verhalen met hulp van de symbolen van de verhaalvlecht hoort hierbij (zie Story Grammar Training).
In de onderbouw wordt ook gewerkt met de Denkstimulerende Gespreksmethodiek (DGM).
De methodiek gaat er van uit dat de taalontwikkeling van het kind kan worden gestimuleerd door veel met het kind te praten en het zo aan het denken te zetten.
De kern van de methodiek wordt gevormd door het denkgesprek. In het denkgesprek gaat het om het stellen van de juiste vragen en het op een goede manier inspelen op de reacties van het kind.
- De logopedist stelt vragen.
- De leerling reageert daarop.
- De reactie wordt besproken.
- Er wordt ingespeeld op de reactie.
Er kunnen vragen gesteld worden op 4 verschillende denkniveaus, die oplopen in moeilijkheidsgraad. Van concrete dingen die je ziet/voelt/ruikt/proeft/hoort naar voorspellingen doen of nadenken over oplossingen.
In de bovenbouw, om precies te zijn in de groepen groep 5-8, wordt gewerkt met Spraakwaterval.
De methode Spraakwaterval is een cluster-2-methodiek die doelgericht en geïntegreerd werkt aan het vergroten van het zelfinzicht, het zelfvertrouwen en de communicatieve- en sociaal-emotionele redzaamheid van leerlingen met een communicatieve hulpvraag zoals TOS. Het doel van de methodiek Spraakwaterval is om leerlingen voldoende communicatief redzaam te maken, zodat ze zich kunnen redden in het (reguliere) vervolgonderwijs en in de maatschappij in het algemeen. Door te werken aan doelen die geselecteerd zijn door leerkracht en logopedist, verwerven leerlingen inzicht in zichzelf en in anderen en vergroten ze hun communicatieve- en sociale redzaamheid. Dit oefenen betreft het kunnen (het leren van verbale vaardigheden) maar vooral ook het durven (het durven communiceren, ook buiten de veilige setting). Het oefenen gebeurt in de klas, binnen de school en waar mogelijk ook buiten de school.
Bij Spraakwaterval worden alle lessen gegeven door de leerkracht en de logopedist. Wanneer een groepsdoel gekozen is, kiest de leerkracht samen met de logopedist (en zo nodig de gedragskundige) de lessen uit.
In de bovenbouw (groep 5-8) wordt ook gewerkt met Story Grammar Training in de klas (SGTO). De logopedist en de leerkracht lezen een prentenboek herhaaldelijk voor, kijken naar een film of lezen hoofdstukken uit een kinderboek. Daarbij wordt er gepraat over de verhaalopbouw en de zinsbouw. De verhaalvlecht en de symbolen hiervan (o.a. de hoofdpersoon, de setting, het plan en de oplossing) worden zowel in de klas als bij de individuele logopedische behandeling gebruikt ter visuele ondersteuning. Zo leren de leerlingen een verhaal beter begrijpen en vertellen.
Naast logopedie in de klas, krijgen de meeste kinderen ook logopedie buiten de klas, meestal in een klein groepje. Indien nodig wordt de logopedie individueel aangeboden, bijvoorbeeld bij het werken aan de verstaanbaarheid. Dit is met name van toepassing in de onderbouwgroepen.
De logopedische doelen worden 2x per jaar geëvalueerd en elke leerling wordt 1x per jaar logopedisch getest. De logopedisten houden contact met de ouders via Social Schools of de e-mail en ook in het logopediemapje kunnen ouders zien waaraan met het kind is gewerkt tijdens de logopedie en wat ouders eventueel thuis kunnen oefenen.
De onderliggende doelen bij al onze communicatieve activiteiten zijn de doelen van ‘Luisteren’, ‘Gesprekken en spreken’ van de leerroutes 2 en 3 uit Passende Perspectieven Taal van de SLO.
Bewegingsonderwijs
Het doel van bewegingsonderwijs is de leerlingen breed te introduceren in de bewegingscultuur: kinderen leren om zelfstandig en gezamenlijk een bewegingsactiviteit op gang te brengen en houden. Ook het rekening houden met anderen speelt hierbij een belangrijke rol.
Binnen het bewegingsonderwijs ervaren leerlingen de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen in verschillende bewegingssituaties.
Beweging is ook belangrijk voor de motorische ontwikkeling en motorisch vaardig zijn, het is van belang bij het ontdekken en verkennen van de omgeving om je heen. Maar de effecten van bewegen zijn veel breder. Zo heeft bewegen effect op de gezondheid en is bewegen van belang bij de ontwikkeling van de hersenen. Daarnaast is bewegen belangrijk bij het leren van taal en sociale omgang met leeftijdsgenootjes.
Alle leerlingen krijgen twee keer in de week bewegingsonderwijs. De kleuters krijgen bewegingsonderwijs in de speelzaal op school. De leerlingen vanaf groep 3 gymmen in de gymzaal op de Rossinilaan.
Indien mogelijk of nodig verwijzen wij door naar een sportclub, “club extra” of fysiotherapie.
Huiswerk
Leerlingen hebben hun vrije tijd hard nodig. Toch vinden we het belangrijk dat leerlingen met huiswerk leren omgaan. We proberen dit zo geleidelijk mogelijk op te bouwen. We streven ernaar dat leerlingen op het moment dat ze naar het voortgezet onderwijs gaan hun huiswerk kunnen plannen.
In alle groepen kan aan ouders gevraagd worden de logopedie-oefeningen thuis te herhalen, of andere aangeleerde vaardigheden thuis te oefenen.
Activiteiten
Gedurende het schooljaar zijn er momenten waarop speciale activiteiten plaatsvinden: de Kinderboekenweek, het schoolreisje, het kamp in de oudste groep(en), het bezoek van Sinterklaas, de Kerstviering/Kerstmarkt, excursies/ culturele uitstapjes, sportdag(en) enzovoort.
Ouders die uit geloofsovertuiging bezwaar hebben dat hun kind deelneemt aan bepaalde vieringen, kunnen dit kenbaar maken aan de leerkracht. Indien nodig wordt er dan in overleg met ouders/verzorgers een passende oplossing gezocht. Als u een ander geloof aanhangt zijn wij uiteraard bereid om mee te denken hoe wij als school daaraan invulling kunnen geven.
Vaak worden bovenstaande activiteiten alleen voor de leerlingen georganiseerd, maar er zijn ook activiteiten die met en/of voor ouders en/of andere genodigden worden georganiseerd. Zo zijn er de opening van het schooljaar, de thema-afsluitingen en de verschillende ouderavonden.
We kiezen er bewust voor om vieringen niet te vaak en te uitgebreid te houden. Onze leerlingen hebben de onderwijstijd hard nodig.
Meer informatie over de vieringen en activiteiten vindt u in de jaarkalender via Social Schools waarop alle dagen en data staan genoteerd.
Bij het realiseren van de verschillende activiteiten speelt de activiteitencommissie (voorheen de ouderraad, OR) een belangrijke rol. Zij ondersteunen vooral met de nodige hand- en spandiensten.
Kinderen die jarig zijn, zetten we natuurlijk graag in het zonnetje. Veel kinderen brengen een traktatie mee. Dat vinden we erg leuk! Samen met ouders proberen we snoepen op school te beperken. Graag willen we u dringend verzoeken bij de verjaardag van uw kind te kijken naar een gezond alternatief.
Traktaties zijn fijn, houd ze klein!