Inleiding
Beste ouder/verzorger,
Voor u ligt de schoolgids van de Kentalis Guyotschool voor VSO CMB (Voortgezet Speciaal Onderwijs voor Communicatief Meervoudig Beperkt) in Vries 2024-2025, voor leerlingen met een auditieve beperking in combinatie met andere beperkingen. In dit deel staat specifieke informatie over onze school. Algemene informatie over het onderwijs van Kentalis vindt u in het algemene deel van de schoolgids.
Wij bieden onderwijs aan leerlingen met een meervoudige auditieve of communicatie beperking (cluster 2). Daarbij gaan we altijd uit van de mogelijkheden en talenten van het kind. We vinden het van groot belang dat uw kind zich thuis voelt op onze school en zich optimaal kan ontwikkelen.
U leest in deze gids alles over onze werkwijze en visie. Ook zetten we een aantal praktische zaken op een rij. Wij vinden een goede samenwerking met ouders heel belangrijk. Daarom nodigen we u regelmatig uit op school. We horen het ook graag als u ideeën of opmerkingen heeft over ons onderwijs.
De Guyotschool VSO CMB is er voor leerlingen vanaf 12 jaar. Over het algemeen verlaten de leerlingen de school op 18 jarige leeftijd. De Guyotschool VSO CMB is er in principe voor leerlingen die het SO CMB hebben doorlopen. De Guyotschool VSO CMB valt onder dezelfde directie als SO DSH en SO CMB.
Leerlingen met een communicatieve meervoudige beperkingen worden in principe opgenomen op het VSO CMB. Het woord ‘principe’ wordt niet voor niets gebruikt, het blijft namelijk altijd maatwerk. Wij vinden het van groot belang dat uw kind zich thuis voelt op onze school en zich optimaal kan ontwikkelen. Een onderwijsteam van ongeveer 20 goed geschoolde onderwijsmedewerkers doet hiervoor zijn uiterste best. In veel gevallen wordt aan het onderwijs een vorm van zorgondersteuning toegevoegd. In overleg en passend bij wat uw kind nodig heeft, biedt Kentalis zorg en behandeling op maat.
Middels de schoolgids proberen we u zo goed mogelijk te informeren, maar door zelf te komen kijken krijgt nu een beter beeld. Graag nodigen wij u dan ook uit voor een (kennismakings)bezoek aan onze school. Het team van de Guyotschool zal u met enthousiasme ontvangen.
H. Koopman
Directeur Kentalis Guyotschool VSO CMB
Onze visie en missie
Leerlingen voorbereiden en toerusten op een volwaardige plek in de maatschappij in een veilige, uitdagende en inspirerende leeromgeving, dat is onze missie. Dat doen wij door uitvoering te geven aan het pedagogisch didactisch concept. In dat concept is ruimte voor kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Op alle onderdelen bieden wij de leerlingen optimale ontwikkelingskansen om uiteindelijk onbeperkt mee te kunnen doen in de maatschappij. Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en de toepassing van tweetaligheid
De communicatie verloopt via twee talen: De Nederlandse Gebarentaal (NGT) en het gesproken Nederlands (al dan niet ondersteund met gebaren). Het onderwijs wordt geboden volgens een vastgesteld taalbeleid, waarbij er tevens oog is voor de voorkeur en de behoefte van de leerling. Zo nodig kan er daarnaast op individueel niveau gebruik worden gemaakt van Totale Ondersteunende Communicatie.
Leerlingen zijn mede-eigenaar van hun ontwikkeling en geven daarmee zelf richting aan invulling en uitvoering van het onderwijsprogramma. Er is in de specifieke context van het doven- en slechthorenden onderwijs ruimte voor een eigen cultuur, de dovencultuur waarin Nederlandse gebarentaal, taalontwikkeling, inclusiviteit en rolmodellen een plek hebben. De school wil planmatig en cyclisch werken met hoge leeropbrengsten als belangrijk doel.
Onze leerlingen
Wij verzorgen onderwijs voor leerlingen met een meervoudige beperking. Omdat wij een cluster-2 school zijn is er in principe altijd sprake van, in elk geval een auditieve- of communicatieve beperking naast de cognitieve en/of lichamelijke beperking. Leerlingen starten op onze school als ze 12 jaar oud zijn. Over het algemeen verlaten de leerlingen de school in het (school)jaar dat ze 18 worden.
De leerlingen op onze VSO school volgen een onderwijsprogramma dat vooral is gericht op communicatie-taal en redzaamheid. Er wordt gewerkt aan kwalificatie, socialisatie maar ook aan persoonsvorming. Bij schoolverlaten moeten leerlingen voldoende vaardigheden hebben om te kunnen werken, wonen en hun vrije tijd zinvol invullen. Als het gaat om werken zijn dat bijna altijd vormen van dagbesteding en als het gaat om wonen, meestal vormen van begeleid wonen met een wisselende begeleidingsintensiteit.
Kinderen met doof-blindheid kunnen ook op onze school geplaatst worden. Er zijn geen speciale groepen voor leerlingen met Doofblindheid, ze worden opgenomen binnen de meest passende groep op basis van ontwikkelingsniveau/leeftijd.
Als het gaat om niveaus van de leerlingen kunnen wij leerlingen opnemen in alle zogenaamde UP-niveaus. Met UP-niveau bedoelen wij het Uitstroom-Profiel. Op welk niveau gaat de leerling de school verlaten. Bij de start van de schoolperiode wordt een inschatting gemaakt van het uitstroomprofiel en dat wordt ook vastgelegd in het OPP.
De leerlingen met relatief lage cognitieve mogelijkheden, UP 1 en UP 2, hebben naast onderwijs, veel behoefte aan zorg of zorgondersteuning. In deze groepen is naast onderwijs veel aandacht voor zorg en soms is zorg zelfs bovenliggend. Daardoor ontstaat wel een bijzondere vorm van onderwijs. Feitelijk ontstaat er een onderwijs-zorg combinatie. Ook bij CMB leerlingen op hoger niveau kan zorgondersteuning worden ingezet. Dit is ook nader beschreven in het school ondersteuningsprofiel welke is op te vragen bij de schooldirectie.
Schoolondersteuningsprofielen
We stemmen ons onderwijs af op de individuele leerling. Zo bieden we uw kind optimale ontwikkelingskansen.
Wij willen dat de leerlingen zich zo optimaal mogelijk ontplooien, waardoor hun zelfredzaamheid wordt vergroot en zij zo goed mogelijk toegang krijgen tot een sociaal leven. Hiermee willen we voor elke leerling een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven bereiken. Dit doen we door de leerling toegang tot informatie, communicatie en mobiliteit te geven. Hiertoe bieden wij een veilige, voorspelbare omgeving, hanteren wij een tactiel georiënteerde benadering, zijn wij competente communicatiepartners en bieden wij continuïteit.
Ons onderwijs is individueel gericht, maar dit betekent niet dat leerlingen alleen individueel onderwijs krijgen. De leerkracht begeleidt, vaak met ondersteuning van een begeleider, een kleine groep leerlingen en geeft daar binnen vooral individuele ondersteuning. Dit is belangrijk, want onze leerlingen hebben te maken met verschillende vormen van problematiek zoals:
slechtziendheid/blindheid (aangeboren of verworven) slechthorendheid/doofheid ontwikkelingsachterstand: verklaarbaar vanuit syndromen (indien van toepassing) en achterstand door de visuele en/of auditieve beperking syndromen: soms de oorzaak van de auditieve en visuele beperking, soms bijkomend medische en motorische beperking (onder andere spasme, epilepsie, verlamming).
De inhoud van het schoolprogramma is gebaseerd op de wettelijk voorgeschreven leerlijnen speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs. Met ouders en begeleiders werken we aan de volgende ontwikkelingsgebieden:
Interactie en communicatie
Met interactie bedoelen we op elkaar reageren, bijvoorbeeld: we kijken naar hetzelfde en we lachen naar elkaar. Met communicatie bedoelen we interactie waarbij informatie uitgewisseld wordt, bijvoorbeeld: de leerling maakt het gebaar ‘drinken’ en de leerkracht reikt een beker melk aan.
Ontwikkeling van interactie en communicatie is op onze school verweven in het hele schoolprogramma.
Bij het opbouwen van communicatie sluiten we aan bij de vorm die de leerling spontaan gebruikt, bijvoorbeeld: mimiek, verwijzen, gebruik van voorwerpen, (tactiele) gebaren of gesproken taal.
In eerste instantie ligt de dagelijkse zorg voor de ontwikkeling van interactie en communicatie bij de klassenleerkracht. De logopedist kan ingezet worden voor individuele logopedische ondersteuning en ondersteuning van de leerkracht met betrekking tot communicatie/interactie met de leerling. We hebben logopedisten in dienst die de opleiding 'Totale Ondersteunende Communicatie' hebben gevolgd en deze expertise delen met de medewerkers op de groep.
Sociale- en emotionele ontwikkeling
Doelen binnen dit onderwerp liggen op het gebied van het (h)erkennen van emoties en gevoelens bij jezelf en anderen, samenspel en samenwerken, initiatief nemen en het ontwikkelen van het zelfbeeld. Er is aandacht voor bewustwording van het eigen lichaam, weerbaarheid (‘nee’ kunnen zeggen) en omgaan met vrienden, relaties en seksualiteit.
Zelfstandigheid en zelfredzaamheid:
We werken aan doelen, zoals aan- en uitkleden, jezelf verzorgen en eten en drinken. Er wordt met leerlingen gewerkt aan de voorbereiding op werken, dagbesteding, zelfstandig of begeleid wonen en een vrijetijdsinvulling. Leerlingen kunnen (binnen of buiten de school) stage lopen als voorbereiding op werken of dagbesteding. Leerlingen oefenen vaardigheden die zij nodig hebben om zich een beeld te vormen van de wereld om zich heen. Ook leren de kinderen hoe ze hun weg kunnen vinden in het dagelijks leven: in de klas, op het terrein van Kentalis of bijvoorbeeld in een winkel.
Ontwikkeling van schoolse vaardigheden
Doelen kunnen liggen op het gebied van uitbreiding van de concentratie en aandacht, (kleine) problemen kunnen oplossen, uitbreiding van de leefwereld, wereldoriëntatie, taal en rekenen.
Binnen het onderwijsprogramma wordt gewerkt aan het optimaal stimuleren van de verschillende (rest)zintuigen. Dit gebeurt onder andere met visus- en hoortraining, sensomotorische stimulatie en het leren gebruiken van tast, geur en smaak. De logopedist en ergotherapeut kunnen hierin een ondersteunende rol hebben.
Er is dagelijks aandacht voor training van de fijne en grove motoriek. Ook kunnen we ergotherapie, fysiotherapie en bewegingsonderwijs inzetten om te werken aan doelen op dit gebied.
Bij een deel van onze leerlingen is er sprake van problematiek, die niet alléén veroorzaakt wordt door een auditieve of communicatieve beperking, maar ook door bijkomende problematiek, zoals psychiatrische- of gedragsproblematiek, een lager IQ, een vorm van autisme of een bepaald syndroom. We hebben het daarom niet meer over Meervoudig Gehandicapt (MG), maar over Communicatief Meervoudig Beperkt (CMB). Zo willen we de nadruk meer op de communicatieve beperking leggen.
Als we verwachten dat leerlingen later naar beschermde arbeid of een vorm van dagbesteding gaan, volgen zij onderwijs op het VSO CMB. Deze afdeling biedt leerlingen de kans om zich te ontwikkelen met name op het gebied van taal, communicatie en redzaamheid.
Het onderwijs voor leerlingen van 12 jaar en ouder voldoet aan de eisen die gesteld zijn door het ministerie van OCW De leerlingen werken aan de VSO-kerndoelen. Aan deze doelen werken we bij alle leerlingen;
- Zoveel mogelijk de regie krijgen over keuzes (groot en klein) in het eigen leven
- De communicatie versterken en woorden- en gebarenschat laten aansluiten op dagelijkse situaties en vaardigheden
- Voorbereiding op arbeid, wonen en vrijetijdsbesteding; leren functioneren in sociale situaties.
Om de leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op hun leven bij een dagactiviteitencentrum en/of woonvoorziening, werken we aan het vergroten van de communicatieve redzaamheid, de zelfstandigheid en het vermogen om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Dit betekent dat we op de groepen werken met een planbord waarop leerlingen kunnen zien hoe hun dag eruit ziet en of er iets bijzonders op de planning staat. De kern hiervan is het geven van positieve feedback, om gedrag te beïnvloeden: we benoemen gewenst gedrag. We werken zoveel mogelijk met een vast team van leerkrachten, vakleerkrachten en begeleiders.
Een overgang van de schoolsituatie naar een werksituatie, een vorm van dagbesteding, is voor de leerlingen niet eenvoudig. In het programma wordt daarom, met name in de laatste jaren op het VSO CMB, specifiek aandacht besteed aan deze overgang. Deze overgang, deze transitie, wordt vastgelegd in het transitieplan.
Naast aandacht voor onderwijs en sociaal emotionele ontwikkeling is er ook aandacht voor de spraak- en taalontwikkeling. Voor alle leerlingen wordt vastgesteld wat de specifieke behoefte is op dit gebied. Afhankelijk van deze analyse ontvangen leerlingen individuele en/of groepslogopedie. Tijdens de behandelingen wordt gewerkt aan verschillende spraak- en taaldoelen.
In schooljaar 24-25 gebruiken we het SOP dat opgesteld is in schooljaar 21-22 en geüpdatet is in schooljaar 22-23.
In schooljaar 24-25 stellen we een nieuw schoolondersteuningsprofiel op volgens de richtlijnen van de nieuwe wetgeving (van maart 2024). U kunt het SOP opvragen bij de directie.
Schoolplan
Kwalitatief goed onderwijs met de hoogst mogelijke leeropbrengsten is een belangrijke doelstelling van de school. Om dit te bereiken wordt gewerkt aan de hand van het zogenaamde kwaliteitsbeleid en de kwaliteitscyclus. Uitgangspunt voor het beleid op de school is de missie en visie van Kentalis en de uitwerking daarvan in de visie en de missie van de school. De ambities van de Kentalis Guyotschool VSO CMB kunt u opvragen bij de directeur.
Uitgangspunt is het schoolplan. Het vorige schoolplan bestreek de periode 2019-2024. In schooljaar 2024-2025 wordt een nieuw schoolplan opgesteld voor de komende vijf jaar. Het jaarplan 2024 bevat een aantal onderwerpen waar dat betreffende schooljaar specifiek de aandacht naar uit gaat. Jaarplannen worden gemaakt voor een kalenderjaar en niet voor een schooljaar. Het scholingsprogramma is afgestemd op de onderwerpen zoals die genoemd zijn in het jaarplan. In het 2025 wordt een nieuw jaarplan opgesteld.
Het jaarplan wordt voortdurend geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. De onderwerpen worden opgenomen in een jaarlijkse bespreekcyclus en komen terug op de temvergaderingen. Hierbij wordt de PDCA cyclus, Plan Do Check, Act als middel gehanteerd.
Bij de uitvoering van het kwaliteitsbeleid wordt gebruik gemaakt van verschillende instrumenten. Mijn schoolplan voor schoolplan, jaarplan en jaarverslag en het systeem van Werken Met Kwaliteitskaarten (WMK). Met name het systeem van WMK maakt het mogelijk om relatief snel, doelgericht en vooral ook efficiënt de kwaliteitscyclus uit te voeren en in beeld te brengen. Schoolplan, jaarplan en jaarverslag zijn op verzoek ter inzage beschikbaar voor belanghebbenden.
Voor het totale overzicht van alle activiteiten wordt gebruik gemaakt van een, door ons opgesteld 'logisch kwaliteitskader'. Hierin worden alle activiteiten benoemd die te maken hebben met kwaliteitsverbetering.
Naast het werken met jaarplan en kwaliteitskaarten is het uitvoeren van de jaarlijkse cyclus voor zorg, het zorgsysteem, een onderdeel van het kwaliteitsbeleid. Volgens een vastgestelde en jaarlijkse cyclus, de toets- en zorgkalender, worden de opbrengsten van het onderwijs in kaart gebracht.
De opbrengsten worden op drie niveaus geëvalueerd; op leerling-niveau, op groepsniveau en waar dat mogelijk is op schoolniveau. De evaluatie kan aanleiding zijn voor verdere schoolontwikkeling en/of aanpassing van het onderwijsbeleid. Twee keer per jaar wordt de veiligheidsthermometer afgenomen, gescoord op de leerlijnen en indien mogelijk CITO afgenomen. De (leer-) opbrengsten worden in beeld gebracht en de conclusies worden gerapporteerd in het jaarverslag en in de schoolgids. De opbrengsten van het leerproces worden daarnaast eens per jaar gerapporteerd aan de inspectie van het onderwijs en het bevoegd gezag.
Als onderdeel van het kwaliteitsbeleid wordt tenslotte een externe kwaliteitsanalyse uitgevoerd. In een tweejaarlijkse cyclus wordt de school onderzocht door onafhankelijke auditoren. De audits worden uitgevoerd op basis van het toezichtkader van de inspectie. Uitkomsten van audits worden vastgelegd en zijn in sommige gevallen aanleiding tot verdere schoolontwikkeling.
Organisatie van de school
Guyotschool VSO CMB (locatie Vries)
De Guyotschool VSO CMB is een school voor leerlingen vanaf 12 t/m 18 jaar. Het gaat op deze school om leerlingen met een meervoudige beperking die worden voorbereid op dagbesteding mogelijk in combinatie met een vorm van beschermd wonen.
De Guyotschool VSO CMB staat op een locatie van Visio De Brink, een organisatie die zorg- en dienstverlening biedt aan mensen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking. Op het terrein van Visio in Vries zijn voorzieningen gerealiseerd voor leerlingen en volwassenen met een auditieve, communicatieve en verstandelijke beperking. Leerlingen van Kentalis hebben profijt van het beschutte karakter van het terrein. De mogelijkheid bestaat om zelfstandig ergens naartoe te gaan op het terrein, bijvoorbeeld van de logeerhuizen naar school. Ook kunnen onze leerlingen gebruik maken van faciliteiten op het terrein, zoals een speeltuin en een kinderboerderij. Voor leerlingen met de indicatie CMB gelden de kerndoelen voor het speciaal onderwijs voor leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking cluster twee evenals voor kinderen met een meervoudige beperking en leerlingen met doof-blindheid.
Leerlingen met Doof-blindheid
Op de Guyotschool kunnen leerlingen met doof-blindheid worden geplaatst. Er zijn geen speciale groepen voor deze leerlingen. Afhankelijk van leeftijd en ontwikkelingsniveau worden zij geplaatst in een groep. In de groep worden vervolgens aanpassingen gedaan om goed onderwijs te kunnen verzorgen aan deze groep leerlingen.
Wonen en logeren
Op het terrein van Visio in Vries staan woningen die een woonplek bieden aan cliënten. (Bij onderwijs spreken we van leerlingen, bij zorg van cliënten, terwijl het om dezelfde leerlingen/cliënten kan gaan.) Het wonen wordt aangeboden zeven dagen per week, 24 uur per dag. Deeltijd wonen en logeren is ook mogelijk: kinderen/jongeren die een aantal nachten per week of weekend(en) per maand in Vries wonen/logeren. Ook leerlingen van de Guyotscholen kunnen hiervan gebruik maken. Eén woning is aangepast aan kinderen met doof-blindheid.
Onderwijs en Zorg
Leerlingen van het VSO CMB, hebben naast een onderwijsbehoefte ook veelal een zorgbehoefte. Soms is de vraag naar zorg zelfs groter dan de vraag naar onderwijs. In alle gevallen is er sprake van een combinatie van onderwijs en zorg, een onderwijs-zorg-combinatie. Omdat er sprake is van zowel onderwijs als zorg is er ook sprake van een zogenaamde co-financiering. Indien van toepassing wordt met ouders van leerlingen die gebruik maken van onderwijs en zorg een afspraak gemaakt over de onderwijsfinanciering, het onderwijsarrangement en over de zorgfinanciering, te bekostigen via WLZ of Jeugdwet.
School grootte en verzorgingsgebied: Leerlingen uit Groningen, Drenthe, Friesland, Overijssel en soms uit Gelderland komen naar onze school. We zijn een kleine school met ongeveer 16 leerlingen.
speciale voorzieningen in het gebouw; in de school zijn aangepaste toiletruimtes voor minder validen en een douche ruimte met douche brancard, bedbox en tilliften.
Onderwijsteam
De directie van de Kentalis Guyotschool VSO CMB wordt gevormd door een directeur. De directeur wordt inhoudelijk ondersteund door een kwaliteitsteam Dit team is samengesteld door een internbegeleider en gedragskundige. Regelzaken worden uitgevoerd door een teamcoördinator. De dagelijkse leiding van de Guyotschool VSO CMB is in handen van de team-coördinator. Het onderwijsteam bestaat uit leerkrachten, begeleiders, een intern begeleider, een gedragskundige en logopedisten. Daarnaast zijn nog externen verbonden aan de school zoals een ergotherapeut, fysiotherapeut en bijvoorbeeld een psychomotorische therapeut. Deze professionals zijn actief betrokken bij de leerlingen en het onderwijs op school. Het team wordt ondersteund door een managementassistent en administratieve ondersteuners.
Stagiaires
De Guyotschool voelt zich mede verantwoordelijk voor het opleiden van nieuwe collega's. Er zijn verschillende stage mogelijkheden van meerdere opleidingen. Als dat mogelijk is worden stageplaatsen bij voorkeur aangeboden aan studenten uit de doelgroep (auditieve beperking).
Rondleiding en inschrijven op onze school
Ouders /verzorgers die belangstelling hebben voor onze school, bijvoorbeeld omdat zij een kind hebben met een auditieve en meervoudige beperking, zijn altijd welkom en kunnen een afspraak maken voor een oriënterend bezoek wanneer er een positief besluit over een arrangement ligt.
Belangrijk hierbij is dat er een formeel traject gevolgd wordt op het moment dat ouders overwegen hun kind aan te melden voor onze school. Dat begint bij het aanmelden bij het zogenaamde aanmeldpunt. Informatie hierover is te vinden op de website van Kentalis en in onze algemene schoolgids. Na de aanmelding bij het aanmeldpunt gaat een trajectbegeleider ouders helpen bij het vinden van een passende school.
De trajectbegeleider formuleert samen met de ouders een advies over de beste onderwijsvoorziening en dient dit in bij de Commissie van Onderzoek. Deze Commissie van Onderzoek (CvO) bepaalt of het kind een arrangement krijgt en voor hoe lang. Tot slot bekijkt de Commissie van Leerlingzorg (CvL) of een leerling toelaatbaar is op de school. Een onderwijsarrangement is noodzakelijk om te kunnen starten op een school voor speciaal onderwijs.
Indien aan de orde worden tijdens de intake, die plaats vindt als er een arrangement is afgegeven, afspraken gemaakt over de cofinanciering als dit nodig is voor betreffende leerling.