In dit onderzoek is de leesvaardigheid van 80 dove of slechthorende volwassenen in kaart gebracht. Op basis van hun leeservaringen, woordenschat, vaardigheid in technisch lezen en in begrijpend lezen zijn drie leesprofielen opgesteld: zwakke lezers, oppervlakkige lezers en begrijpende lezers.
Onderzoek
Naar schatting hebben in Nederland 1,1 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar problemen met lezen en schrijven (Steehouder & Tijssen, 2011). Dat is ongeveer 10% van de 16- tot 65-jarigen in Nederland. Hoe zit dit eigenlijk bij volwassene doven of slechthorenden lezers?
In dit onderzoek is de leesvaardigheid van 80 dove en slechthorende volwassenen in Nederland in kaart gebracht. Dit project was een samenwerking tussen Dovenschap, GGMD en Kentalis om leesprofielen voor dove volwassenen op te stellen die een beeld geven van hun leesvaardigheid en leesbehoeften.
Om de leesvaardigheid en leeservaringen van de deelnemers in kaart te brengen, hebben we ze geïnterviewd en hebben we een aantal leestaken bij ze afgenomen: technisch lezen, woordenschat en begrijpend lezen.
Resultaten
Uit het onderzoek blijkt dat 86,25% van de deelnemers lezen leuk vindt en 84,81% van de deelnemers vaak leest. Ook vindt 86,25% zichzelf een goede lezer. Toch zegt 22,5% van de deelnemers lezen moeilijk te vinden en geeft bijna 65% aan graag beter te willen kunnen lezen.
Op basis van de resultaten op de toets voor begrijpend lezen zijn drie groepen gemaakt. In combinatie met de scores op de andere taken en hun leeservaringen zijn we tot drie leesprofielen gekomen:
- Zwakke lezers (n= 21): deze groep scoort op begrijpend lezen lager dan referentieniveau 1F en heeft moeite met alle onderdelen van lezen: technisch lezen van woorden en zinnen, woordenschat en het begrip van teksten.
- Oppervlakkige lezers (n = 34): deze groep behaalt op begrijpend lezen niveau 1F, dit is het niveau dat kinderen aan het eind van het basisonderwijs moeten behalen. Ze hebben moeite met de diepere woordbetekenis en het diepere begrip van teksten.
- Begrijpende lezers (n = 25): deze groep behaalt op begrijpend lezen niveau 2F, dit is het niveau dat je nodig hebt om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Deze groep kan wellicht ook een hoger niveau aan, dat hebben we niet getest.
De resultaten van dit onderzoek zijn te lezen in een online artikel in Van Horen Zeggen. Daarnaast zijn ze verwerkt in een brochure met een visuele weergave. In de video hieronder vind je de resultaten met Nederlandse Gebarentaal. Het volledige rapport is op te vragen bij de contactpersoon van het onderzoek.
Meerwaarde
Hoewel veel deelnemers in dit onderzoek aangeven lezen leuk te vinden en zichzelf een goede lezer te vinden, wil een groot deel van de zwakke en oppervlakkige lezers graag beter leren lezen en zouden vooral de zwakke lezers deelnemen aan een cursus om beter te leren lezen. De resultaten van dit onderzoek geven ons handvatten om de mogelijkheden voor een interventie voor deze groep lezers te onderzoeken.
Meer informatie
- Looptijd onderzoek: 2015 - 2018
- Onderzoekers: dr. L. Wauters, drs. H. van Gelder, drs. W. Bolier, in samenwerking met GGMD en Dovenschap
- Financiering: Programmaraad Auditief-Communicatief
- Artikel: Leesprofielen voor dove en slechthorende volwassenen
- Brochure: Leesprofielen van dove en slechthorende volwassnenen
- Informatie en contact: Loes Wauters via l.wauters@kentalis.nl