Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben vaker sociaal-emotionele problemen dan hun leeftijdsgenoten. Met dit project proberen we inzicht te krijgen in de neuropsychologische oorzaken van deze sociaal-emotionele problematiek. Daarbij onderzoeken we vooral de rol van de innerlijke spraak: het in je hoofd praten met jezelf.
Veel kinderen met TOS hebben naast hun taalprobleem ook moeilijkheden in het zelf-reguleren (ook wel: executieve functies) en mentaliseren (ook wel: theory of mind). Mede als gevolg daarvan hebben kinderen met TOS vaak achterstanden in hun sociaal-emotionele ontwikkeling. In dit project wordt onderzocht of de moeilijkheden in zelfregulatie en mentaliseren, en de daaruit voortvloeiende sociaal-emotionele problemen, verklaard kunnen worden in termen van innerlijke spraak.
Wat is innerlijke spraak?
Kinderen leren spreken met andere mensen. Maar wanneer ze die jaar oud zijn beginnen de meeste kinderen ook met zichzelf te spreken. Dit doen ze eerst hardop en later steeds meer in hun hoofd. Dit laatste wordt innerlijke spraak genoemd. We kunnen deze innerlijke spraak gebruiken om onszelf aan te sturen, zoals bij het maken van een plan. Ook spreken we tegen onszelf als we nadenken over de gedachtes en gevoelens van anderen en onszelf. Er zijn signalen dat kinderen met TOS zich in vergelijking met leeftijdgenoten zonder TOS anders ontwikkelen met betrekking tot innerlijke spraak.
Hoe wordt innerlijke spraak onderzocht?
We maken gebruik van twee verschillende methodes om grip te krijgen op de innerlijke spraak bij kinderen met TOS:
1. Innerlijke spraak gaat altijd gepaard met spieractiviteit in de lippen. We meten die activiteit veilig en pijnloos met plakelektroden.
2. Innerlijke spraak kan worden onderdrukt door kinderen woorden te laten herhalen die niks met de taak te maken hebben. We onderzoeken of dit herhalen van woorden een negatief effect heeft op de prestaties. En dus of een kind gebruik maakt van innerlijke spraak.
Hoe kunnen we kinderen met TOS ondersteunen?
Aan het einde van het project onderzoeken we of we door de innerlijke spraak (via een training) te stimuleren kunnen bijdragen aan de behandeling van sociaal-emotionele problemen bij kinderen met TOS.
Doel
Kinderen met TOS hebben vaker sociaal-emotionele problemen dan hun leeftijdsgenoten. Met dit project proberen we inzicht te krijgen in de neuropsychologische oorzaken van deze sociaal-emotionele problematiek. Daarbij onderzoeken we vooral de rol van de innerlijke spraak: het in je hoofd praten met jezelf.
Meer informatie
- Looptijd: 4 jaar
- T. Camminga (Kentalis en Behavioural Science Institute (BSI), Radboud Universiteit) Thomas.camminga@ru.nl
- C. Vissers (Kentalis, BSI)
- D. Hermans (Kentalis, BSI)
- E. Segers (Kentalis, BSI)