Woord Leren in Context

Jonge kinderen verwerven taal vooral in interactie met hun ouders. Eén belangrijke component in deze interactie is joint attention. Tijdens een episode van joint attention is er sprake van gezamenlijke aandacht van ouder en kind voor objecten of gebeurtenissen in de wereld. En binnen deze context van gezamenlijke aandacht moet de communicatie over het object/gebeurtenis in de wereld vorm gegeven worden door ouder en kind.

Voor horende ouders van veel dove of slechthorende kinderen is dit een lastige opgave. Hun kind moet afwisselend kijken naar de communicatie van de ouder en naar het object of de gebeurtenis waar die communicatie over gaat. Dit in tegenstelling tot horende kinderen die naar een object of gebeurtenis kunnen kijken, terwijl ze de communicatie van de ouder tegelijkertijd auditief kunnen waarnemen. Voor veel horende ouders van dove of slechthorende kinderen is het vormgeven van een interactie die het woordleren stimuleert een ingewikkelde opgave, omdat dit in sterkere mate visueel en sequentieel moet gebeuren en ouders dat niet gewend zijn.

In het huidige project onderzoeken we de ouder-kind interactie tijdens het leren van woorden. Daarbij gebruiken we een nieuwe technologie die het mogelijk maakt om de blikrichting van ouder en kind in spelsituaties, waarin het woordleren centraal staat, te meten (Castellanos, Pisoni, Yuj, Chen & Houston, in druk). Dit levert een gedetailleerde (real-time) procesbeschrijving van de manier waarop ouder en kind in meerdere modaliteiten hun interactie construeren. De procesbeschrijvingen van de interacties richten zich in dit project vooral op de wijze waarop ouders en kind komen tot joint attention, hoe zij deze joint attention vasthouden en hoe de communicatie over het object of gebeurtenis in de werkelijkheid daarop afgestemd wordt. 

Vervolgens onderzoeken we welke interacties tussen horende ouders en dove of slechthorende kinderen leiden tot succesvolle woordverwerving door het kind en welke interacties niet. Deze gegevens gebruiken we in een kortdurende pilotinterventie waarin gecertificeerde video hometrainers ouders van dove of slechthorende kinderen ondersteunen in het verbeteren van de ouder-kind interactie. De effecten van deze interventie worden daarbij vastgesteld.

• Looptijd onderzoek: februari 2020 - december 2022
• Uitvoerders: Imme Lammertink, Daan Hermans, Evelien Dirks, Constance Vissers en Harry Knoors
• Financiering: Verbindend Vernieuwen
• Informatie & contact: Imme Lammertink via i.lammertink@kentalis.nl.