Jessie Hagemeijer en ICB: ‘Wat ik maak, bekijk ik steeds in de tijd van nu'

Als iemand van aanpakken weet én zich continu doorontwikkelt, is het Jessie wel. Haar toverformule? Constante focus op de mogelijkheden en kracht van professionals en ouders. En op zoek gaan naar wat helpend is in het contact met mensen in onze doelgroep. Zodat zij vanuit zelfvertrouwen en zelfregie hun eigen leven vorm kunnen geven.

Jessie geeft live les in een straal van 50 km rond Nijmegen. Ook geeft ze landelijk les, online. Ze leidt Kentalis-professionals op, zodat zij experts worden in het effectief communiceren met mensen in onze doelgroep taalontwikkelingsstoornis (TOS), doof/slechthorendheid en communicatief meervoudige beperking (CMB). Jessie kijkt terug op een loopbaan van 35 jaar: “Met name op wat ik aan kansen heb gecreëerd én gekregen. En natuurlijk wat daarbij mijn drijfveer is.”

‘’Vooral dat laatste is voor mij wezenlijk: de doelgroep van Kentalis, want die voedt mijn passie. Volwassenen en kinderen met één gemene deler: communiceren is voor hen niet vanzelfsprekend. Ik heb het werken met videobeelden ontdekt omdat ik op zoek was naar een methode die het unieke van ieder mens centraal zet. Je kunt steeds opnieuw - beeld voor beeld - zien waar mensen op aangaan. Dat is de kern van mijn hele carrière, tot op de dag van vandaag. Ik ga er zelf ook echt iedere keer op aan als ik samen met cursisten beelden terugkijk. Zo mooi om het koppie van een kind te zien, zodra het open gaat om te leren!’’

‘’Tijdens mijn loopbaan deed ik veel verschillende ‘klussen’. In 1989 startte ik als groepsleider bij jongeren van 18-25 jaar in de bossen van Groesbeek. Daar geloofde ik al snel dat de jongeren veel meer konden dan wij dachten. Door ze bezig te zien dacht ik ‘hoezo, 24-uurs zorg, dat is helemaal niet nodig’. Waarom zitten wij 24 uur op de lip van deze jeugd en waarom moeten wij bepalen wat ze op hun brood doen? Ik geloof veel meer in autonomie en die zoveel mogelijk stimuleren. Dat aspect verwerk ik ook in de kijkwijzers die ik voor de opleiding ICB maak. Wat er ook aan problemen en beperkingen zijn, het zijn gewoon mensen die een plek in de samenleving vorm gaan geven, op wat voor een manier dan ook. Zo zelfstandig mogelijk, net als de meesten van ons. Ik vind het heel belangrijk dat we daar bij Kentalis steeds op gericht zijn. Het moet hún leven worden.’’

‘’Vanuit die visie heb ik de opleiding ICB gemaakt. Het moest anders, minder betuttelend en meer uitgaand van de mogelijkheden. Die wens gaf ik aan bij mijn management en dat bracht mij in contact met een andere collega die het ook graag anders zag. Wij werden de ‘visionisten’ genoemd; mooie kreet. En we mochten het gaan doen! Die kans grepen we en zo ontstond het fasehuis: een huis waarin de jeugd niet 24 uur begeleid werd, maar alleen van 16.00-20.00 uur. De rest van de dag mochten de jongeren gewoon hun eigen keuzes maken, wat heel goed werkte. Gaaf om te zien hoe mensen zich gaan ontwikkelen, als je ze de ruimte geeft. Ze nemen makkelijker initiatieven en ook contact maken loopt soepeler. Ook stond ik aan de wieg van een project Begeleid Kamer Bewonen in Nijmegen. Want ik vond de bossen van Groesbeek niet de meest ideale plek voor jongeren om te integreren in het maatschappelijk leven. Toen huurden we in Nijmegen een flat, waar we de jongeren een tijd lang begeleidden.”

‘’Rode draad in mijn loopbaan is mijn fascinatie voor werken met de detailanalyse van beeld. VIB (Video Interactie Begeleiding) kwam op mijn pad. Een methode waarmee je via videobeelden objectief terug kunt kijken naar je dagelijkse werk, gericht op kwaliteitsverbetering en communicatie-ondersteuning. Het was uitdagend om te kijken hoe we ons als team op elke unieke jongere konden afstemmen. Dat idee raakte me. Daar heb je letterlijk beelden bij nodig, omdat je ermee kunt analyseren wat er precies gebeurt. Daarom wilde ik graag de opleiding VIB gaan volgen en dat heb ik gedaan. Wel had ik ruimte nodig om met die beelden te experimenteren op groepen. Die ruimte heb ik altijd gekregen en: de resultaten waren goed. We zagen mentorgesprekken beter verlopen, omdat ze meer gericht waren op de eigen inbreng van de jongeren. Ook kwam er via de gemaakte beelden en door het coachen op de werkvloer meer inzicht bij mijn collega’s.

Toen ik mijn eigen opleiding afrondde, werd me gevraagd of ik opleider VIB wilde worden. En daar was alweer een mooie loopbaanstap! Al was dat ook best spannend, ik moest alles vanaf het nulpunt opstarten: cursisten werven en gesprekken met managementleden voeren om alles voor elkaar te krijgen. Door mijn ambitie om ervoor te gaan, is het gelukt. Daarna volgde een detachering naar de Fontys Hogeschool waar ik heel veel geleerd heb als docent School Video Interactie Begeleiding (SVIB) voor het onderwijs. Omdat er zichtbare resultaten behaald werden voor onze doelgroep en hun systeem, werd er ruimte gemaakt voor het ontwikkelen van de ICB-opleidingen speciaal voor onze doelgroepen. Er is mij letterlijk altijd ruimte gegeven om verder te ontwikkelen en dat beschouw ik als een groot goed’’.

‘’Mijn belangrijkste kernkwaliteit is dat ik trouw ben gebleven aan waar het uiteindelijk om gaat binnen Kentalis: onze cliënten. Logopedisten, behandelcoördinatoren, ambulant begeleiders en systeemgericht behandelaren: ik leid ze allemaal op en iedere keer geniet ik ervan om met die kern en bedoeling bezig te zijn.

Waar ik in mijn loopbaan ook veel van geleerd heb, is mijn aandeel in de Kentalis International Foundation. Ik wilde mensen buiten Nederland ook inspireren. Zo mocht ik naar een conferentie in Brazilië, gericht op de CMB-doelgroep en ondersteunde communicatie. En ging ik samen met collega’s trainingen verzorgen in Turkije, Roemenië en de Oekraïne. Doodeng: ver van huis en alles in het Engels. Gelukkig werd het steeds goed ontvangen en was ik achteraf dan ook superblij dat ik het gedurfd en gedaan had. Misschien dat mijn Engels niet helemaal toereikend was, maar het gaat tenslotte om de zaadjes die je plant.’’

‘’Inmiddels ben ik zestig en zeker nog van plan een jaar of vijf dit werk te blijven doen. Morgen begin ik al met verdergaan. Dan heb ik sollicitatiegesprekken met collega’s die dit werk ook willen doen. Je kunt nooit vroeg genoeg beginnen met het actief overdragen van visie en kennis. Want het gedachtegoed dat we de afgelopen jaren hebben ontwikkeld, zit voornamelijk in mijn hart en hoofd en dat is te kwetsbaar. Dus ik hoop dat er geschikte ICB’ers bij zitten! Nieuwe collega’s geef ik graag als tip mee: aarzel niet om je visie, wensen en plannen te delen met je leidinggevende. Als het goed is zijn managers graag bereid om met je mee te denken. Kom wel met een goed plan, want het is niet zo dat als jij je wens hebt uitgesproken, de ander het dan voor je gaat realiseren. Nee, je moet zelf de regie durven nemen over je eigen ontwikkeling en (arbeidzame) leven. Verder raad ik iedereen aan om dat vanuit passie en zelfvertrouwen te doen. Hoe ik dat doe? Door te weten en te voelen waar mijn hartje sneller van gaat kloppen. Daarnaast bekijk ik alles wat ik voor de ICB-opleiding maak steeds opnieuw, in de tijd van nu. Door steeds weer aan te scherpen, komen mensen vanuit mogelijkheden tot verdere ontwikkeling. Zo houden we alles van deze tijd.”